Nederlanders krijgen steeds vaker en op jongere leeftijd te maken met aandoeningen zoals overgewicht, diabetes, hart- en vaatproblemen, gewrichtspijnen en psychische problemen. De oorzaak en de toename van deze zogenaamde welvaartsziekten wordt toegewezen aan maatschappelijke en technologische veranderingen. De ontwikkeling van snelle en goedkope productieprocessen, ongelimiteerde toegang tot (online) faciliteiten, en meer zittende beroepen. Dit heeft gezorgd voor een toename in factoren zoals ervaren stress, slaaptekort en milieuverontreiniging, maar ook voor een continu aanbod aan goedkope, sterk bewerkte voedingsmiddelen, waaraan in de loop van de jaren steeds meer suiker, zout en vet is toegevoegd om houdbaarheid te verlengen en smaak te versterken. 

Overgewicht: cijfers & trends

Overgewicht is duidelijk een aan eet- en leefstijl gerelateerd probleem. En dit probleem is in de afgelopen jaren fors toegenomen. In 1990 had één op de drie volwassen Nederlanders (35,1%) matig of ernstig overgewicht (BMI >25), en dat is sterk gestegen tot 48,8% van alle volwassenen in 2017. Het percentage mensen met ernstig overgewicht (obesitas, BMI >30) is in dezelfde periode verdubbeld van 6,2 tot 13,9%. Zowel de stijging in mensen met overgewicht als obesitas is significant. Inmiddels heeft ruim 50% van de volwassen Nederlanders overgewicht en 15% zelfs ernstig overgewicht¹. 

Mensen met overgewicht en obesitas ervaren hun gezondheid als significant slechter dan mensen met een gezond gewicht. Dit blijkt onder andere uit een in 2016 gepubliceerd vragenlijstonderzoek van het Universitair Medische Centrum Groningen onder bijna 90.000 Nederlanders.

Gezondheidskosten van overgewicht

Overgewicht en geassocieerde chronische ziekten als diabetes, hart- en vaatziekten en kanker verminderen de levensverwachting in Nederland met 2,3 jaar. En in de komende 30 jaar zal Nederland voor overgewicht en de daaruit voorkomende ziekten ruim 10 van het totale zorgbudget besteden, wat neerkomt op € per per~317 per persoon. Dit is te verminderen door te investeren in preventie van overgewicht. Dat berekende de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) in 2019 voor 52 landen, waaronder Nederland².

Hoe (on)gezond leven we in de toekomst?

Met Trendscenarios om de toekomstige maatschappelijke opgaven voor volksgezondheid en zorg te identificeren, heeft het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu een verkenning gedaan van mogelijke ontwikkelingen tussen nu en 2040³. Hierbij is uitgegaan van het voortzetten van de historische trends zonder inzetten van nieuw beleid en rekening gehouden met toekomstige omvang en leeftijdssamenstelling van de bevolking.

1. We worden steeds zwaarder; in 2040 heeft 62 procent van de volwassen Nederlanders overgewicht.
2. De toename in overgewicht geldt voor alle leeftijdsgroepen vanaf 18 jaar.
3. Bij mannen neemt vooral matig overgewicht toe, bij vrouwen vooral ernstig overgewicht.

Als er niet actief ingezet wordt op het terugdringen en de preventie van overgewicht, zien de getallen er niet rooskleurig uit…

Inzicht en zelfmanagement

Maar gelukkig is dit de tijd van kunstmatige intelligentie, biomarkers, big data, mobiele technologie, gepersonaliseerde aanpak en zelfmanagement. Inzicht in je eigen biologie, bewust bezig zijn met je eet- en leefstijl en onderzoeken wat voor jou het best werkt. Dat kun je zelf. En Clear kan je daarbij helpen!  Scan. Log. Leer. Clear.

Bronnen:

¹https://www.volksgezondheidenzorg.info/onderwerp/overgewicht/cijfers-context/trends

²http://www.oecd.org/health/the-heavy-burden-of-obesity-67450d67-en.htm

³https://www.vtv2018.nl/leefstijl